JetëSi e çrregullon ciklin tonë të gjumit ekspozimi ndaj zhurmës gjatë ditës?
Ekspozimi i zgjatur ndaj zhurmës mund të nxisë një reagim të fortë biologjik në organizëm, i cili ndikon në funksionimin e zemrës, sistemin nervor dhe mund të shkaktojë gjithashtu çrregullime të gjumit.
Sistemi nervor reagon i pari ndaj zhurmës së fortë. Kur një person ekspozohet ndaj një niveli të lartë zhurme, truri e interpreton atë si kërcënim dhe aktivizon mekanizmin e njohur si “lufto ose ik”. Kjo çon në çlirimin e hormoneve të stresit nga gjëndrat mbiveshkore, siç janë kortizoli dhe adrenalina.
Në planin afatshkurtër, një gjendje e tillë mund të çojë në lodhje mendore, vështirësi për t’u përqendruar, irritim dhe madje edhe dhimbje koke. Por nëse ky stimul është i zgjatur, ndodh një mbingarkesë e sistemit nervor, e cila më pas mund të ndikojë negativisht në cilësinë e gjumit dhe aftësinë e trupit për t’u rikuperuar.
Studime serioze kanë treguar se zhurma e qëndrueshme e mjedisit ndikon drejtpërdrejt në rritjen e presionit të gjakut dhe ritmin kardiak. Kjo do të thotë se nëse dikush ka ndonjë problem ekzistues me zemrën si tension i lartë, aritmi apo sëmundje të arterieve koronare, një ditë me zhurmë të vazhdueshme mund të jetë e mjaftueshme për të provokuar simptoma të lidhura me zemren.
Mekanizmi është i njëjtë: hormonet e stresit shkaktojnë ngushtim të enëve të gjakut dhe rritje të presionit, gjë që e mbingarkon zemrën.
Trupi ynë funksionon sipas një ritmi natyral të brendshëm, të njohur si ritmi cirkadian, i cili kontrollohet nga hormone si melatonina. Kur gjatë ditës trupi është i ekspozuar ndaj zhurmës së lartë, rritet prodhimi i hormoneve të stresit si kortizoli. Këto hormone, të cilat janë të nevojshme në raste rreziku, e pengojnë trupin të prodhojë sasinë optimale të melatoninës në orët e mbrëmjes.
Ky ndërveprim hormonal shkakton një çekuilibër, që përkthehet në vështirësi për të rënë në gjumë apo qëndrimin në gjumë. Edhe nëse arrini të flini, sistemi nervor mund të mbetet në një gjendje të gjallëruar, si rezultat i aktivitetit të tepërt gjatë ditës.
Kjo do të thotë se fazat kritike të gjumit që lidhen me kujtesën dhe ëndrrat dhe gjumi i thellë i rëndësishëm për riparimin e trupit mund të ndërpriten ose të jenë më të shkurtra. Rezultati është një gjumë i fragmentuar, i cili e lë trupin të papushuar, me trurin të lodhur dhe zemrën pa qetësim të mjaftueshëm.
Përtej kësaj, mungesa e gjumit cilësor pengon proceset e riparimit nervor dhe konsolidimit të kujtesës që ndodhin gjatë natës. Kjo ndikon në aftësinë tonë për t’u përqendruar, për të mbajtur mend informacion, por edhe për të përballuar stresin apo emocionet në ditën që pason
