Lajme nga Teknologjia
Apple Pay tani i disponueshëm në Kosovë
Banka Qendrore e Republikës së Kosovës (BQK) ka njoftuar zyrtarisht se shërbimi i avancuar i pagesave pa kontakt, Apple Pay, është tashmë i disponueshëm edhe në Kosovë, duke shënuar një moment kyç në procesin e digjitalizimit të pagesave dhe integrimit të tregut financiar kosovar në standardet globale.
Përmes këtij zhvillimi, qytetarët dhe bizneset në Kosovë do të kenë mundësi të kryejnë pagesa të sigurta, të shpejta dhe moderne përmes pajisjeve Apple si iPhone dhe Apple Watch. Bankat dhe institucionet financiare në vend do të mund të lidhin kartelat e tyre me platformën Apple Pay, në varësi të marrëveshjeve individuale dhe integrimeve teknike përkatëse.
BQK e cilëson këtë si një hap të rëndësishëm drejt modernizimit të sistemit të pagesave, rritjes së përfshirjes financiare dhe përmbushjes së objektivave të Planit Strategjik 2024–2028. Sipas institucionit, pas integrimit të Google Pay, shtimi i Apple Pay përforcon qasjen drejt ndërkombëtarizimit të shërbimeve financiare dhe përafrimit me standardet evropiane për pagesat digjitale.
Në këtë drejtim, BQK përkujton edhe takimin e majit 2025 me përfaqësues të lartë të kompanisë Apple, ku u rikonfirmua përkushtimi për krijimin e kushteve të favorshme për shërbime moderne financiare në Kosovë.
Ky sukses është rezultat i bashkëpunimit të ngushtë ndërmjet BQK-së, sektorit bankar dhe partnerëve ndërkombëtarë, me theks të veçantë Ambasadën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Meta planifikon të nisë personalizimin vizual të reklamave sipas vendndodhjes së përdoruesit
Meta po transformon industrinë e reklamimit me një qasje të re ambicioze, duke përdorur inteligjencën artificiale gjeneruese për të automatizuar krijimin dhe personalizimin e përmbajtjes reklamuese. Mjetet më të fundit të kompanisë u mundësojnë reklamuesve të prodhojnë tituj, përshkrime produktesh, imazhe dhe madje edhe video, thjesht duke dhënë disa udhëzime si lloji i produktit, audienca e synuar dhe toni i mesazhit. Sistemet e AI më pas do të krijojnë versione të ndryshme të një reklame, të optimizuara për shfaqje të ndryshme.
Një nga planet më mbresëlënëse është aftësia e AI për të personalizuar pamjet vizuale të reklamave bazuar në vendndodhjen apo kontekstin e përdoruesit në kohë reale. Për shembull, një prodhues automjetesh që zhvillon një fushatë të vetme mund të tregojë versione të ndryshme reklame për përdorues të ndryshëm: dikush në një zonë malore mund ta shohë makinën duke përshkuar një rrugë të thyer në male, ndërsa një përdorues nga qyteti mund ta shohë të njëjtin model duke lëvizur në një ambient urban raporton WSJ. Kjo shkallë e përshtatjes mjedisore synon ta bëjë përvojën reklamuese më natyrale, duke rritur angazhimin dhe normën e konvertimit.
Megjithëse potenciali për reklamim të personalizuar dhe me performancë të lartë është i madh, ekzistojnë shqetësime në lidhje me përmbajtjen e gjeneruar nga IA që funksionon pa mbikëqyrje të mjaftueshme. Megjithatë, kjo lëvizje përbën një kthesë të madhe drejt automatizimit që mund ta riformësojë rolin e kreativitetit në marketingun digjital.
Bitcoin ngjitet në rekord të ri historik
Bitcoin ka kapërcyer një tjetër prag historik duke arritur vlerën mbi 111,738 dollarë më 22 maj 2025. Rritja u nxit nga një valë e fortë investimesh institucionale në fondet ETF të Bitcoin. Përveç kësaj, zhvillimet e fundit në rregullimin e tregut të kriptove në SHBA, legjislacioni për stablecoin-et, kanë krijuar një ndjesi sigurie ligjore që po tërheq kapital në këtë treg.
Në të njëjtën kohë, zhvillimet gjeopolitike kanë ndikuar pozitivisht në klimën e investimeve globale. Një deeskalim i përkohshëm në tensionet tregtare mes SHBA-së dhe Kinës e konkretizuar me pezullimin e përkohshëm të tarifave ka ulur pasiguritë ekonomike dhe ka qetësuar tregjet. Kjo situatë, e kombinuar i ka shtyrë investitorët drejt aseteve alternative si Bitcoin, veçanërisht përballë pasigurive fiskale dhe inflacionit.
Grand Theft Auto VI shtyhet deri në maj 2026
Rockstar Games ka njoftuar zyrtarisht se Grand Theft Auto VI (GTA 6) do të dalë në treg më 26 maj 2026, duke e shtyrë lansimin nga data e mëparshme e planifikuar për vjeshtën e vitit 2025.
Kompania theksoi se ka nevojë për më shumë kohë zhvillimi për të siguruar që loja të përmbushë standardet e larta të cilësisë që priten nga fansat. Në një deklaratë, Rockstar shprehu mirënjohje për mbështetjen dhe durimin e komunitetit, duke theksuar përkushtimin e saj për të ofruar një produkt që tejkalon pritshmëritë.
Kjo shtyrje shënon një boshllëk prej 13 vitesh nga publikimi i Grand Theft Auto V në vitin 2013, i cili ka shitur mbi 210 milionë kopje dhe është një nga lojërat më të shitura të të gjitha kohërave. Pjesa e ardhshme e sagës do të vendoset në qytetin fiktiv Vice City dhe shtetin Leonida, duke ndjekur historinë e Lucias dhe partnerit të saj mashkull në një grabitje ambicioze.
Fansat kanë shprehur zhgënjimin për vonesën e zgjatur, por vazhdojnë të mbështesin përkushtimin e Rockstar ndaj cilësisë. Pritshmëritë për GTA 6 mbeten të larta, me shpresën për më shumë përditësime ose trailera gjatë periudhës së zgjatur të zhvillimit.
Google sjell Gemini AI për fëmijët nën moshën 13 vjeç
Google pritet të lansojë një version të përshtatur të chatbot-it të saj të inteligjencës artificiale, Gemini, për përdoruesit nën moshën 13 vjeç. Ky shërbim do të jetë i qasshëm përmes llogarive të mbikëqyrura nga prindërit përmes aplikacionit Family Link, duke u dhënë atyre mundësinë të kontrollojnë qasjen dhe të caktojnë Gemini si asistentin kryesor në pajisje Android, iOS apo përmes web-it. Gemini Kids do të ndihmojë fëmijët me detyra shtëpie, shkrime krijuese dhe pyetje të përgjithshme, në një ambient të sigurt dhe të kontrolluar.
Për të promovuar përdorimin e përgjegjshëm të inteligjencës artificiale, Google ka lansuar disa programe edukative. Një nga iniciativat është kursi “Generative AI for Educators”, i zhvilluar në bashkëpunim me MIT RAISE, që u ofron mësimdhënësve përvojë praktike me mjetet e AI për ta përmirësuar mësimdhënien. Po ashtu, Google ka prezantuar NotebookLM, një asistent kërkimi që ndihmon nxënësit të organizojnë dhe kuptojnë më mirë informacionin, si dhe funksione të AI në Chromebook për të ndihmuar me shkrime dhe mësime.
Këto përpjekje pasqyrojnë përkushtimin e Google për ta bërë AI një mjet të dobishëm në edukimin e fëmijëve, duke garantuar siguri dhe përdorim të ndërgjegjshëm. Duke integruar AI në ambientet shkollore dhe duke ofruar burime për mësuesit dhe nxënësit, kompania synon ta personalizojë përvojën e të mësuarit dhe ta përmirësojë cilësinë e edukimit.
Nadella në LlamaCon: 30% e kodit në Microsoft tani shkruhet nga inteligjenca artificiale
Gjatë një bisede me zjarri në konferencën LlamaCon të Meta-s më 29 prill 2025, CEO i Microsoft-it, Satya Nadella, zbuloi se rreth 20% deri në 30% e kodit të kompanisë është tashmë i gjeneruar nga inteligjenca artificiale. Në disa projekte të caktuara, ai tha se e gjithë baza e kodit është krijuar nga AI, me përqindjen që rritet vazhdimisht me kalimin e kohës.
Nadella theksoi se efikasiteti i kodit të gjeneruar nga AI ndryshon sipas gjuhës programuese. Për shembull, gjuhët si Python kanë dhënë rezultate më të mira krahasuar me C++, e cila paraqet më shumë sfida për mjetet e AI-së. Ai gjithashtu shtoi se përveç krijimit të kodit, Microsoft po përdor AI edhe për rishikim të kodit (code review), duke integruar thellësisht teknologjinë në ciklin e zhvillimit të softuerit.
Kur Nadella e pyeti CEO-n e Meta-s, Mark Zuckerberg, për përdorimin e AI në kodimin brenda kompanisë së tij, Zuckerberg nuk dha shifra të sakta, por parashikoi se brenda një viti, rreth gjysma e punës së zhvilluesve në Meta mund të bëhet nga AI, dhe kjo përqindje pritet të rritet më tej.
Kjo tendencë reflekton një ndryshim më të gjerë në industrinë e teknologjisë. Edhe CEO i Google, Sundar Pichai, së fundmi raportoi se mbi 30% e kodit të ri në Google është gjeneruar nga AI — një rritje nga 25% në tetor. Ndërkohë, CTO i Microsoft-it, Kevin Scott, ka parashikuar që deri në vitin 2030, deri në 95% e të gjithë kodit mund të jetë i gjeneruar nga AI, ndonëse ai nënvizoi se zhvilluesit njerëzorë do të mbeten thelbësorë për dizajnin dhe drejtimin strategjik të projekteve.
Ndikimi i AI në produktivitet po sjell edhe ndryshime në strategjitë e punësimit. Salesforce ka pezulluar punësimet për inxhinierë gjatë vitit 2025, për shkak të një rritjeje prej 30% në produktivitet nga përdorimi i AI. Stripe gjithashtu ka ndërmarrë shkurtime në stafin teknik. Microsoft, nga ana tjetër, ka orientuar reduktimet e vendeve të punës kryesisht në nivelet e menaxhimit të mesëm, për të rritur përqindjen e punonjësve që kontribuojnë drejtpërdrejt në kodimin e softuerëve.
Këto zhvillime tregojnë se AI po merr një rol gjithnjë e më qendror në zhvillimin e softuerëve, por roli i zhvilluesve njerëzorë mbetet vendimtar për të garantuar cilësinë, drejtimin dhe etikën e zbatimit të këtyre teknologjive.
Neuralink i Elon Musk rikthen zërin e pacientit të paralizuar përmes inteligjencës artificiale
Brad Smith, pacienti i tretë që ka marrë një implant të trurit nga Neuralink dhe i pari me sëmundjen e amyotrophic lateral sclerosis (ALS), ka arritur një moment historik: ai tani mund të komunikojë vetëm përmes mendimeve të tij. Edhe pse është joverbal dhe përdor një ventilator për të marrë frymë, Smith kontrollon një kompjuter me mendje, shkruan, navigon në aplikacione dhe madje flet duke përdorur një version të zërit të tij të klonuar përmes inteligjencës artificiale.
Implanti i Neuralink, i quajtur “Link”, përbëhet nga 1,024 elektroda të lidhura me fije shumë të holla që futen në korteksin motorik të trurit. Pajisja lidhet me MacBook Pro përmes Bluetooth-it dhe, duke trajnuar sistemin për të njohur sinjalet nervore, Smith ka krijuar mjete të personalizuara si tastiera virtuale dhe shkurtore për komunikim më të shpejtë. Për të përmirësuar shpejtësinë e të shkruarit, ai ka bashkëpunuar me Neuralink për të zhvilluar një aplikacion bisedimi që përdor AI për të sugjeruar përgjigje të gatshme, të cilat ai i zgjedh thjesht me mendime.
Veçanërisht, zëri i krijuar nga AI është bazuar në regjistrime të bëra përpara se Smith të humbiste aftësinë për të folur, duke i dhënë një ndjesi më personale komunikimit të tij. Ky zhvillim shënon një hap të madh përpara për teknologjitë e ndërfaqes tru-kompjuter dhe hap horizonte të reja për ndihmën e personave me çrregullime të rënda motorike, duke u ofruar atyre një mënyrë të re dhe më dinjitoze për të ndërvepruar me botën.
Neuralink, kompania e themeluar nga Elon Musk në vitin 2016, ka si qëllim të zhvillojë ndërfaqe të drejtpërdrejta midis trurit të njeriut dhe pajisjeve elektronike. Përmes inovacioneve në miniaturizimin e elektrodave dhe operacioneve robotike, Neuralink synon jo vetëm të ndihmojë pacientë me çrregullime neurologjike, por në të ardhmen edhe të ndërthurë inteligjencën artificiale me atë njerëzore. Projekti i implantit “Link” është hapi i parë konkret drejt realizimit të kësaj vizioni ambicioz.
Apple lëviz drejt Indisë: Fabrikat indiane përgatiten për prodhim masiv të iPhone-ve
Apple ka bërë të ditur se planifikon të zhvendosë montimin e iPhone-ve që shiten në Shtetet e Bashkuara nga Kina në Indi, me synimin që ky proces të përfundojë deri në fund të vitit 2026. Kjo lëvizje vjen si përgjigje ndaj tensioneve tregtare në rritje dhe tarifave të reja që janë vendosur midis SHBA-së dhe Kinës, përfshirë taksën e importit prej 145% për mallrat kineze e imponuar nga administrata amerikane.
Për të përmbushur kërkesën në tregun amerikan, Apple planifikon të prodhojë mbi 60 milionë iPhone në vit në Indi, duke dyfishuar kështu kapacitetin aktual të prodhimit në këtë vend. Kompania po bashkëpunon ngushtë me furnizuesit kryesorë si Foxconn dhe Tata Electronics për të rritur kapacitetin e prodhimit, duke përfshirë rritjen e dërgesave drejt SHBA-së dhe zgjerimin e orëve të punës në fabrikat indiane.
Megjithëse kjo strategji synon të ulë varësinë e Apple nga Kina për prodhimin e iPhone-ve, kompania do të vazhdojë të mbështetet te Kina për komponentët dhe montimin e produkteve të tjera, si Mac dhe iPad. Sidoqoftë, zhvendosja drejt Indisë nuk është pa sfida, duke përfshirë kufizimet infrastrukturore dhe nevojën për trajnimin e fuqisë punëtore.
Ky ndryshim përfaqëson një hap të rëndësishëm në përpjekjet e Apple për të diversifikuar zinxhirin e saj të furnizimit dhe për të reduktuar rreziqet gjeopolitike, duke shënuar kështu një kthesë të madhe në strategjinë e saj të prodhimit global.