Lajme nga Teknologjia
Meta: Disa Modele të AI-së Shumë të Rrezikshme për t’u Bërë Publike
Meta ka prezantuar Kornizën e Re për AI (Frontier AI Framework), duke vendosur kufizime për disa sisteme të avancuara të inteligjencës artificiale që mund të paraqesin rreziqe serioze. Edhe pse CEO Mark Zuckerberg ka mbështetur një qasje të hapur ndaj zhvillimit të AI-së, dokumenti i ri tregon se kompania nuk do të publikojë modele që mund të ndihmojnë në sulme kibernetike, krijimin e armëve biologjike ose kërcënime të tjera të rënda. Meta kategorizon këto sisteme në rrezik të lartë dhe rrezik kritik. Sistemet me rrezik të lartë mund të ndihmojnë në sulme, por pa garantuar sukses, ndërsa ato me rrezik kritik mund të kenë pasoja katastrofike që nuk mund të zbuten në kontekstin e përdorimit të tyre. Vlerësimi i rrezikut nuk bazohet në teste të sakta empirike, por në analizën e ekspertëve të brendshëm dhe të jashtëm të kompanisë, pasi Meta beson se shkenca e vlerësimit të AI-së ende nuk është e zhvilluar mjaftueshëm për të ofruar matje të sakta. Nëse një sistem klasifikohet si me rrezik të lartë, Meta do të kufizojë qasjen ndaj tij dhe nuk do ta publikojë derisa të ulë rrezikun në një nivel të moderuar. Për sistemet me rrezik kritik, kompania do të ndalojë zhvillimin dhe do të vendosë masa sigurie për të parandaluar rrjedhjen e teknologjisë. Kjo strategji tregon se, edhe pse Meta vazhdon të promovojë një qasje të hapur ndaj AI-së, ajo po vendos kufizime për të mbrojtur sigurinë globale.
Kosova vazhdon të mbetet në fund në sektorin e kërkimit dhe zhvillimit (R&D)
Kosova vazhdon të mbetet në fund në sektorin e kërkimit dhe zhvillimit (R&D), me një buxhet që mbetet shumë larg standardeve evropiane. Në vitin 2024, qeveria ka ndarë rreth 15 milionë euro për këtë sektor, që përbën vetëm 0.1% të GDP-së –dukshëm më larg synimit të Bashkimit Evropian për 3% të GDP-së. Për pasojë, vendi mbetet prapa në zhvillimin teknologjik dhe inovacionin shkencor, duke e vështirësuar konkurrueshmërinë e tij në tregjet ndërkombëtare. Për krahasim, Izraeli është vendi që investon më së shumti në kërkim dhe zhvillim, duke alokuar 5.56% të GDP-së për këtë sektor. Po ashtu, Shtetet e Bashkuara të Amerikës investojnë rreth 3.46% të GDP-së në R&D, një përqindje që u mundëson këtyre vendeve të kryesojnë në inovacion dhe teknologji.
Meta paguan 25 milionë dollarë për të zgjidhur padinë e Trump-it pas pezullimit të llogarisë
Meta ka rënë dakord të paguajë 25 milionë dollarë për të zgjidhur një padi të ngritur nga ish-presidenti Donald Trump pas pezullimit të llogarisë së tij në Facebook në vitin 2021, raporton The Wall Street Journal. Facebook e pezulloi llogarinë e Trump-it pas sulmit të 6 janarit 2021 në Kapitol, duke e akuzuar për shkelje të politikave të platformës pasi ai shprehu simpati për turmën që po kryente dhunën. Vendimi fillestar ishte një ndalim 24-orësh, i cili më pas u kthye në një pezullim të pacaktuar. Edhe Twitter (tani X) dhe YouTube e ndaluan Trump-in nga platformat e tyre, por që të dyja e rikthyen atë më vonë. Trump ngriti një padi kundër Facebook, Google dhe Twitter në vitin 2021, por çështja kishte mbetur pezull që nga vjeshta e vitit 2023. Sipas The Wall Street Journal, negociatat për një marrëveshje rifilluan seriozisht pasi Mark Zuckerberg vizitoi klubin Mar-a-Lago të Trump-it në nëntor.
DeepSeek AI: A po rishkruan rregullat e inteligjencës artificiale?
DeepSeek AI ka tërhequr vëmendje si një zgjidhje inovative e inteligjencës artificiale, veçanërisht për shkak të qasjes së tij open-source dhe kosto-efektivitetit. Me një buxhet zhvillimi relativisht të ulët prej 5.6 milionë dollarësh, DeepSeek AI shfrytëzon arkitekturë të optimizuar kompjuterike për të ofruar performancë të lartë me konsum të ulët energjie. DeepSeek AI është dizajnuar për të qenë më efikas se modelet tradicionale të AI. Në vend që të mbështetet në çipa të fuqishëm dhe të kushtueshëm, ai është ndërtuar për të funksionuar në çipa më të përballueshëm. Ndryshe nga modelet që mbështeten në GPU të avancuara, DeepSeek AI është projektuar për të funksionuar edhe me çipa më pak të fuqishëm, duke ulur ndjeshëm kostot e implementimit dhe mirëmbajtjes. Një nga avantazhet më të mëdha të DeepSeek AI është përdorimi i çipave me konsum të ulët energjie, krahasuar me modelet e tjera AI. Për shembull, modelet e fuqishme si GPT-4 dhe Claude AI kërkojnë serverë të dedikuar me GPU të fuqishme, të cilët konsumojnë me mijëra kilovat-orë për inferencë dhe trajnim. Qasja open-source, jo vetëm që eliminon nevojën për licenca të kushtueshme, por gjithashtu lejon mirëmbajtje dhe përmirësim të vazhdueshëm nga komuniteti i zhvilluesve, duke e bërë modelin më të qëndrueshëm dhe ekonomikisht të përballueshëm.
Elon Musk diskuton Përdorimin e Teknologjisë Blockchain në Departamentin e ri të Efiçencës Qeveritare
Në një lëvizje të guximshme për të nxitur inovacionin teknologjik në administratën publike, Elon Musk thuhet se ka nisur diskutime për shfrytëzimin e teknologjisë blockchain në Departamentin e ri të Efiçencës Qeveritare raporton Bloomberg. Diskutimet lidhen me përdorimin e blockchain-it për të thjeshtuar proceset qeveritare, për të reduktuar burokracinë dhe për të përmirësuar transparencën në ofrimin e shërbimeve publike. Musk, i njohur për promovimin e teknologjive të përparuara, duket se synon të përdorë ekspertizën e tij për të modernizuar operacionet federale. Kjo lëvizje është sinjal i gatishmërisë së administratës për të përqafuar industrinë e aseteve dixhitale, pas diskutimeve rregullatore për kriptovalutat dhe adoptimin e teknologjisë blockchain. Megjithëse ende nuk është bërë asnjë njoftim zyrtar, partneriteti i mundshëm midis sektorit privat dhe qeverisë mund të krijojë një precedent të ri për rolin e teknologjisë në qeverisje.
“Operatori” Agjenti për kryerjen e detyrave online nga OpenAI
OpenAI ka prezantuar Operator-in, një agjent të avancuar të inteligjencës artificiale që mund të navigojë në mënyrë të pavarur një shfletues webi për të kryer detyra si rezervimi i akomodimeve të udhëtimit, prenotimi i restoranteve dhe blerjet online. Ky funksion është aktualisht në fazën e testimit dhe i disponueshëm ekskluzivisht për përdoruesit në SHBA me abonimin Pro të ChatGPT. OpenAI planifikon ta zgjerojë aksesin për përdoruesit e planeve Plus, Team dhe Enterprise, me synimin për ta integruar Operator-in në të gjithë klientët e ChatGPT në të ardhmen. Operator është i aksesueshëm përmes operator.chatgpt.com, dhe është krijuar për t’u integruar pa probleme me ekosistemin e ChatGPT ndërsa zhvillimi vazhdon. Ky agjent u ofron përdoruesve mundësinë për të automatizuar detyra të ndryshme përmes kategorive intuitive si blerje, dërgesa, restorante dhe udhëtime, duke e bërë më të lehtë menaxhimin e aktiviteteve komplekse online. Megjithatë, zgjerimi ndërkombëtar mund të jetë më i ngadaltë në disa rajone, përfshirë Europën, për shkak të sfidave rregullatore. “Operator do të jetë së shpejti në vende të tjera,” tha CEO i OpenAI, Sam Altman, gjatë një transmetimi live, duke shtuar se Europa “do të duhet të presë më gjatë, për fat të keq.” Pavarësisht këtyre vonesave, lansimi i Operator-it shënon një hap të rëndësishëm të OpenAI drejt ofrimit të zgjidhjeve novatore për automatizimin e detyrave digjitale, duke sjellë një nivel të ri të lehtësimit dhe efikasitetit në ndërveprimet online.
Stargate AI: Projekti 500 Miliardë Dollarësh i Trump për Dominimin Teknologjik të SHBA-së
Presidenti Donald Trump ka prezantuar projektin Stargate AI, një iniciativë për të forcuar infrastrukturën e inteligjencës artificiale në Shtetet e Bashkuara. Me një investim të planifikuar deri në 500 miliardë dollarë gjatë katër viteve të ardhshme, projekti do të zbatohet në bashkëpunim me kompani si OpenAI, SoftBank dhe Oracle. Investimi synon të krijojë mbi 100,000 vende të reja pune dhe të garantojë që përparimet teknologjike të mbeten brenda SHBA-së. Njoftimi i kësaj iniciative shkaktoi reagime pozitive në tregun e aksioneve, me kompanitë teknologjike si Oracle, Nvidia dhe Arm Holdings që shënuan rritje të ndjeshme. Përveçse është një projekt ekonomikisht i fuqishëm, Stargate AI nënvizon angazhimin e administratës për të ruajtur epërsinë globale të Amerikës në teknologjinë e AI, duke e pozicionuar vendin si lider në këtë fushë. Gjatë fjalimit të tij, Trump deklaroi se projekti është një përgjigje strategjike ndaj konkurrencës globale, veçanërisht nga Kina dhe vendet e tjera.
Mbretëria e Bashkuar me Patenta Dixhitale të Shoferëve
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar pritet të prezantojë patentat dixhitale të shoferëve që mund të aksesohen përmes telefonave celularë, me qëllim modernizimin e shërbimeve publike dhe thjeshtimin e procesit të verifikimit të identitetit. Këto patenta dixhitale do të jenë të disponueshme përmes një aplikacioni të ri qeveritar, duke u mundësuar përdoruesve të përdorin telefonat e tyre si mjet identifikimi në situata të ndryshme, si blerja e alkoolit, votimi dhe udhëtimet brenda vendit. Ndërkohë, patentat tradicionale fizike do të vazhdojnë të lëshohen, dhe pjesëmarrja në këtë skemë dixhitale është vullnetare. Aplikacioni pritet të përfshijë masa të forta sigurie, si biometrinë dhe autentifikimin me shumë faktorë, për të mbrojtur të dhënat personale. Gjithashtu, qeveria po eksploron mundësinë e integrimit të shërbimeve të tjera në këtë aplikacion, si pagesa e taksave dhe dëshmimi i të drejtës për të punuar. Kjo iniciativë e vendos Mbretërinë e Bashkuar në një linjë me vende si Australia, Islanda, Danimarka dhe Norvegjia, të cilat tashmë kanë implementuar patenta dixhitale të shoferëve.