Lajme nga Teknologjia
Kriptomonedhat në Flakë pasi Trump Nënshkruan Urdhrin për Rezervën e Kriptos
Presidenti Donald Trump ka nënshkruar një Urdhër Ekzekutiv për krijimin e Rezervës Strategjike të Kriptomonedhave të SHBA, duke përfshirë një numër kriptomonedhash, vetëm disa ditë para një samit mbi kriptovalutat më 7 mars në Shtëpinë Bardhë. Kjo lëvizje shënon një ndryshim të rëndësishëm në politikën e SHBA ndaj aseteve dixhitale, duke përfshirë Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), XRP, Solana (SOL) dhe Cardano (ADA) në rezervën kombëtare. Trump e ka cilësuar këtë hap si një strategji për të forcuar pozicionin e SHBA në industrinë globale të kriptomonedhave dhe për të mbrojtur ekonominë nga pasiguritë financiare. Lajmi ka shkaktuar një rritje të madhe në tregun e kriptomonedhave, me Bitcoin që është rritur me mbi 11%, duke arritur gati 94,000 dollarë, ndërsa Ethereum ka kaluar 2,500 dollarë. XRP, Solana dhe Cardano gjithashtu kanë parë rritje të konsiderueshme në vlerë. Ky vendim sinjalizon një mbështetje të qartë për asetet dixhitale, duke u larguar nga qasja më rregullatore e administratave të mëparshme. Me samitin e ardhshëm në Shtëpinë e Bardhë, ekspertët presin diskutime mbi integrimin e kriptomonedhave në ekonominë amerikane dhe rregullime të mundshme për të forcuar industrinë.
A mund të përballojë Starlink lojërat online pa probleme?
Starlink i SpaceX ka revolucionarizuar lidhjen e internetit për zonat rurale, duke ofruar shpejtësi të lartë atje ku ofruesit tradicionalë dështojnë. Por, a është kjo zgjidhje e mjaftueshme për lojërat online? Sipas testimeve të kryera nga PCMag në një zonë rurale në Idaho, Starlink arrin shpejtësi të shkarkimit prej 100–200 Mbps dhe një vonesë (latency) konkurruese prej 20–40 ms. Këto rezultate e bëjnë atë të përshtatshëm për shumicën e lojërave online. Megjithatë, ndërprerjet e herëpashershme, të shkaktuara nga kalimi i sinjalit midis satelitëve, mund të ndikojnë negativisht në përvojën e lojës, veçanërisht në titujt me ritëm të shpejtë. Për shumicën e lojërave, përfshirë ato rastësore dhe garat konkurruese, Starlink performon mirë. Madje, edhe platformat e lojërave në cloud – të cilat kërkojnë një lidhje të qëndrueshme dhe të shpejtë – funksionojnë çuditërisht pa probleme. Sidoqoftë, lojërat që varen nga reagime të menjëhershme, si Valorant apo Rocket League, mund të përjetojnë vonesa të shkurtra gjatë ndërrimit të satelitëve. Megjithëse Starlink është një përmirësim i madh në krahasim me DSL-në ose ofruesit e vjetër satelitorë, ai ende nuk mund të rivalizojë stabilitetin e fibrës optike apo kabllit. Për zonat e largëta, mbetet opsioni më i mirë për lojërat moderne, por përdoruesit duhet të jenë të përgatitur për ndërprerje të herëpashershme.
Amazon Njofton Mbylljen e Appstore për Android
Amazon ka njoftuar se do të ndërpresë funksionimin e Appstore për pajisjet Android më 20 gusht 2025. Pas kësaj date, përdoruesit nuk do të kenë më qasje në Appstore në pajisjet Android që nuk janë të Amazon-it, dhe aplikacionet e blera përmes tij mund të ndalojnë së funksionuari në këto pajisje. Megjithatë, Appstore do të vazhdojë të jetë funksional në pajisjet e Amazon-it, si tabletët Fire dhe televizorët Fire TV. Në përputhje me këtë mbyllje, Amazon po ashtu po përfundon programin e saj të monedhës virtuale, Amazon Coins. Që nga 20 shkurti 2025, Amazon Coins nuk janë më të disponueshme për blerje. Përdoruesit me bilance ekzistuese të monedhave inkurajohen t’i shpenzojnë ato para 20 gushtit 2025; çdo bilanc i mbetur pas kësaj date do të rimbursohet, me detaje mbi procesin e rimbursimit që do të ofrohen më vonë. Ky vendim reflekton ndryshimin strategjik të Amazon-it për t’u fokusuar në përmirësimin e përvojës së Appstore në platformat e saj harduerike.
Dështimi i një Aplikacioni Bazik për Futjen e të Dhënave Ngre Shqetësime për Integritetin Zgjedhor
Pas përfundimit të procesit zgjedhor në Kosovë, shqetësimet për sigurinë dhe besueshmërinë e sistemit elektronik të raportimit të rezultateve kanë ngritur polemika të shumta. Një aplikacion i thjeshtë për futjen e të dhënave, i përdorur nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ), është përballur me probleme serioze. Në natën e zgjedhjeve, sistemet e IT-së të KQZ-së ishin të padisponueshme për një periudhë kohore, duke ndikuar drejtpërdrejt në publikimin e rezultateve paraprake. Kjo shkaktoi vonesa në procesin e numërimit dhe krijoi pasiguri mes partive politike dhe qytetarëve. Kompania përgjegjëse për zhvillimin e aplikacionit ka deklaruar se ajo ishte përgjegjëse vetëm për zhvillimin e platformës, ndërsa institucionet shtetërore kishin përgjegjësinë për funksionimin dhe mirëmbajtjen e saj. Kjo deklaratë ka nxitur më shumë debat, duke vënë në dukje mungesën e qartësisë për përgjegjësitë teknike. Ekspertët e sigurisë kibernetike kanë theksuar se infrastruktura mbështetëse e platformës nuk ishte e nivelit të duhur për të përballuar dhe për të filtruar trafikun në mënyrë efektive. Përveç dështimit teknik, aplikacioni është përballur edhe me probleme të tjera të pazakonta. Disa raportime sugjerojnë se të dhënat e futura nuk përputheshin me rezultatet reale nga qendrat e votimit, duke e bërë situatën edhe më të ndërlikuar. Kryetari i KQZ-së, Kreshnik Radoniqi, i cili u emërua në këtë pozitë nga presidentja Vjosa Osmani, ka deklaruar se janë ftuar institucionet e sigurisë dhe të drejtësisë për të hetuar problemin. Sipas tij, KQZ-ja është në pritje të raportit përfundimtar, i cili pritet të sqarojë shkakun e problemeve dhe të japë rekomandime për të shmangur situata të ngjashme në të ardhmen. Për të kapërcyer këto sfida, KQZ-ja dhe Komisionet Komunale të Zgjedhjeve u detyruan të përpunonin të dhënat manualisht, një proces i cili, pavarësisht vonesave, është vlerësuar si i nevojshëm për të ruajtur integritetin e zgjedhjeve
JD Vance në Paris: Rregullimi i Tepruar Mund të Mbytë Inteligjencën Artificiale
Në Samitin e Inteligjencës Artificiale në Paris, Zëvendëspresidenti i Shteteve të Bashkuara, JD Vance, paralajmëroi se rregullimi i tepruar mund të dëmtojë industrinë e inteligjencës artificiale (IA). Ai kritikoi përpjekjet evropiane për të vendosur rregullore strikte, duke theksuar se një qasje e tillë mund të pengojë inovacionin dhe zhvillimin ekonomik. Vance theksoi rëndësinë e një qasjeje më të lehtë ndaj rregullimit për të siguruar që SHBA të ruajë udhëheqjen e saj në sektorin e IA-së. Këto komente vijnë në një kohë kur Bashkimi Evropian po zbaton Aktin e IA-së, ligjin e parë gjithëpërfshirës në botë për rregullimin e kësaj teknologjie, i cili hyri në fuqi në gusht 2024. Ndërkohë, SHBA dhe Mbretëria e Bashkuar nuk nënshkruan një deklaratë ndërkombëtare për zhvillimin e përgjegjshëm të IA-së, duke theksuar ndarjet globale në qasjet ndaj qeverisjes së IA-së. Presidenti francez, Emmanuel Macron, dhe Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, mbrojtën nevojën për rregullore për të ruajtur besimin publik në IA, duke theksuar rëndësinë e një ekuilibri midis inovacionit dhe sigurisë. Ata njoftuan gjithashtu investime të reja për të forcuar pozicionin e Evropës në fushën e IA-së.
Meta: Disa Modele të AI-së Shumë të Rrezikshme për t’u Bërë Publike
Meta ka prezantuar Kornizën e Re për AI (Frontier AI Framework), duke vendosur kufizime për disa sisteme të avancuara të inteligjencës artificiale që mund të paraqesin rreziqe serioze. Edhe pse CEO Mark Zuckerberg ka mbështetur një qasje të hapur ndaj zhvillimit të AI-së, dokumenti i ri tregon se kompania nuk do të publikojë modele që mund të ndihmojnë në sulme kibernetike, krijimin e armëve biologjike ose kërcënime të tjera të rënda. Meta kategorizon këto sisteme në rrezik të lartë dhe rrezik kritik. Sistemet me rrezik të lartë mund të ndihmojnë në sulme, por pa garantuar sukses, ndërsa ato me rrezik kritik mund të kenë pasoja katastrofike që nuk mund të zbuten në kontekstin e përdorimit të tyre. Vlerësimi i rrezikut nuk bazohet në teste të sakta empirike, por në analizën e ekspertëve të brendshëm dhe të jashtëm të kompanisë, pasi Meta beson se shkenca e vlerësimit të AI-së ende nuk është e zhvilluar mjaftueshëm për të ofruar matje të sakta. Nëse një sistem klasifikohet si me rrezik të lartë, Meta do të kufizojë qasjen ndaj tij dhe nuk do ta publikojë derisa të ulë rrezikun në një nivel të moderuar. Për sistemet me rrezik kritik, kompania do të ndalojë zhvillimin dhe do të vendosë masa sigurie për të parandaluar rrjedhjen e teknologjisë. Kjo strategji tregon se, edhe pse Meta vazhdon të promovojë një qasje të hapur ndaj AI-së, ajo po vendos kufizime për të mbrojtur sigurinë globale.
Kosova vazhdon të mbetet në fund në sektorin e kërkimit dhe zhvillimit (R&D)
Kosova vazhdon të mbetet në fund në sektorin e kërkimit dhe zhvillimit (R&D), me një buxhet që mbetet shumë larg standardeve evropiane. Në vitin 2024, qeveria ka ndarë rreth 15 milionë euro për këtë sektor, që përbën vetëm 0.1% të GDP-së –dukshëm më larg synimit të Bashkimit Evropian për 3% të GDP-së. Për pasojë, vendi mbetet prapa në zhvillimin teknologjik dhe inovacionin shkencor, duke e vështirësuar konkurrueshmërinë e tij në tregjet ndërkombëtare. Për krahasim, Izraeli është vendi që investon më së shumti në kërkim dhe zhvillim, duke alokuar 5.56% të GDP-së për këtë sektor. Po ashtu, Shtetet e Bashkuara të Amerikës investojnë rreth 3.46% të GDP-së në R&D, një përqindje që u mundëson këtyre vendeve të kryesojnë në inovacion dhe teknologji.
Meta paguan 25 milionë dollarë për të zgjidhur padinë e Trump-it pas pezullimit të llogarisë
Meta ka rënë dakord të paguajë 25 milionë dollarë për të zgjidhur një padi të ngritur nga ish-presidenti Donald Trump pas pezullimit të llogarisë së tij në Facebook në vitin 2021, raporton The Wall Street Journal. Facebook e pezulloi llogarinë e Trump-it pas sulmit të 6 janarit 2021 në Kapitol, duke e akuzuar për shkelje të politikave të platformës pasi ai shprehu simpati për turmën që po kryente dhunën. Vendimi fillestar ishte një ndalim 24-orësh, i cili më pas u kthye në një pezullim të pacaktuar. Edhe Twitter (tani X) dhe YouTube e ndaluan Trump-in nga platformat e tyre, por që të dyja e rikthyen atë më vonë. Trump ngriti një padi kundër Facebook, Google dhe Twitter në vitin 2021, por çështja kishte mbetur pezull që nga vjeshta e vitit 2023. Sipas The Wall Street Journal, negociatat për një marrëveshje rifilluan seriozisht pasi Mark Zuckerberg vizitoi klubin Mar-a-Lago të Trump-it në nëntor.